چکیده

فارس بعنوان یکی از مهمترین استانهای کشور در زمینه تولیدات کشاورزی، بخصوص محصولات باغی مطرح است. این استان در تولید خیلی از گونه های درختان مهم میوه از جمله بادام، انار و انگور در کشور رتبه اول تولید را به خود اختصاص داده است. تنوع اقلیمی گسترده و پیشینه تاریخی ساکنان این استان در زمینه کشاورزی و باغداری یکی از دلایل این پیشتازی می باشد. متاسفانه تغییرات اقلیمی دهه های اخیر و کاهش نزولات جوی، پیشرفت تکنولوژی های برداشت آبهای زیر زمینی به همراه افزایش سطح زیر کشت محصولات بعضاً نامناسب هر منطقه، باعث کاهش آبهای زیر زمینی و ایجاد بحرانهای زیست محیطی گردیده است که وضعیت کشاورزی در این استان را با مشکلات عدیده ایی روبرو کرده و طبعات جبران ناپذیر زیست محیطی و اجتماعی را به بارآورده است. استفاده از گونه های گیاهی مناسب هر اقلیم که قرنها با شرایط آب و هوائی هر منطقه سازگار شده اند می تواند بعنوان راهکار مناسب برای مقابله با این اثرات پیشنهاد گردد. کنار (Ziziphus spp.) یکی از گونه های درختی است که پتانسیل بالایی برای اصلاح الگوی کشت بخصوص در مناطق جنوبی استان را دارا می باشد. کنار یک گیاه کم توقع، با مقاومت بالا به کمبود آب و خاکهای سنگلاخی بوده و سازگار به آب و هوایی که نامناسب برای تولید تجاری دیگر درختان میوه هست، می باشد. میوه کنار بعنوان یکی از پرخاصیت ترین میوه ها مد نظر بوده و از زمانهای دور استفاده هایی داروئی زیادی در مناطق بومی داشته است و امروزه هم در بازارهای محلی متقاضیان زیادی دارد. دو گونه از این گیاه بصورت خودرو در مناطق مختلف از جمله جهرم، جویم، کازرون و لارستان وجود دارد. کنارستان بزرگی در جنوب جهرم که از دشت باروس تا جویم گسترده شده یکی از بزرگترین کنارستانهای این گیاه در استان می باشد که تنوع ژنتیکی قابل توجهی از گونه های Zisiphus spina-christi و Z. nummularia را در خود جای داده است. همچنین گونه کنار هندی (Z. mauritiana) کشت شده در منطقه، سازگاری بالایی با اقلیم جنوبی استان از خود نشان داده است. بررسی تنوع ژنتیکی گونه های کنار به منظور سلکسیون ژنوتیپ های برتر، اهلی سازی و اصلاح صفات اگرونومیکی آنها می تواند منجر به تولید ارقام مناسب تر برای جایگزینی گونه های گیاهی با مصرف آب از قبیل مرکبات گردد. امید است که با اهمیت دادن به گونه های بومی هر منطقه و اصلاح ارقام مناسب، بتوان با اثرات مضر تغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت، خشکسالی و شوری خاکهای قابل کشت مقابله نمود و با رونق بخشیدن کشاورزی در خاکهای فقیر مناطق گرم و خشک، به سمت باغداری پایدار و افزایش اشتغال زائی در مناطق حرکت نمود.

کليدواژه ها

تغییرات اقلیمی، تنوع ژنتیکی، کنار، اصلاح گیاهان، اصلاح الگوی کشت

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
عبدالکریم زارعی , 1399 , استفاده از گونه های بومی درختان میوه، راه کاری برای مقابله با تبعات منفی تغییرات اقلیمی در فارس , اولین کنفرانس ملی تنوع زیستی فارس