چکیده

1- مقدمه ید 131 یکی از 30 ایزوتوپ عنصر ید می باشد که از آن برای تشخیص و درمان بیماری های مربوط به تیروئید استفاده می-شود]1[. این رادیوایزوتوپ دارای نیمه عمر 02/8 روز است. از این رادیوایزوتوپ جهت تولید رادیوداروهای تشخیصی و درمانی ید 131 مانند: محلول ید خوراکی، کپسول ید و I131-mIBG استفاده می شود. قبل از استفاده از این رادیوداروها آزمایشاتی نظیر آنالیز رادیوشیمی صورت می گیرد]2[. نتیجه این آنالیزها طبق استاندارد فارماکوپه USP باید خلوص بیش از 95 درصد را داشته باشد تا مورد تایید واحد کنترل کیفیت و مسئول فنی قرار گیرد تا بتوان از این رادیوداروها استفاده کرد]3[.هدف از این مقاله افزایش خلوص رادیوشیمی نمونه هایی است که نتیجه آنالیز رادیوشیمی آن ها کمتر از 95 درصد بوده است. از ترکیبات مختلفی برای رفع این مشکل استفاده شد و نتایج بهینه گردید. طبق نتایج بدست آمده سدیم هیدروکسید با بیشترین خلوص رادیوشیمی (4/99 درصد) به عنوان بهترین گزینه برای حل این مشکل معرفی شد. 2- روش انجام تحقیق در مواقعی که نتایج آزمون کنترل کیفی کمتر از 95 درصد باشد باید چاره ای اندیشید تا بتوان با افزودن مواد جانبی شیمیایی این مشکل را حل کرد لذا در این تحقیق از سه ماده شیمیایی سدیم هیدروکسید، تیوسولفات سدیم و اسید اسکوربیک استفاده شد و نتایج آن ها با هم مقایسه گردید. نمونه ید 131 با اکتیویته 5/0 میلی کوری و حجم 2 میلی لیتر از محلول اصلی با اکتیویته 67 کوری جهت انجام تست رادیوشیمی به واحد کنترل کیفی معرفی گردید. طبق نتایج بدست آمده همانطور که در جدول شماره (1) آمده است میزان خلوص رادیوشیمی کمتر از 95 درصد بوده است. براساس آنالیز صورت گرفته توسط واحد کنترل کیفی در نمونه ید 131 ناخالصی های IO3- و IO4- بیشتر از مقدار مجاز می باشد. این امر باعث تبدیل ید به فرم گازی و خروج آن از محلول خواهد شد. جهت حل این مشکل طبق واکنش های شیمیایی که در زیر آمده است باید از نوعی اکسنده استفاده شود تا ناخالصی ها را به ید محلول تبدیل کند]4[. با توجه به اینکه مقدار اضافه شده این مواد به محلول می تواند خود باعث افزایش ناخالصی های دیگر در محلول شده و یا حتی pH محلول را تحت تاثیر قرار دهد می بایست مقدار مشخصی از آن ها به محلول اضافه گردد. طبق روابط زیر و با استفاده از نسبت های استوکیومتری موجود محاسبات مورد نظر صورت گرفت]5[. A=Nλ λ = ln2/t_(1/2) m= (N*M)⁄N_A در رابطه (3) M جرم مولی و NA عدد آووگادرو است. با توجه به واکنش های شیمیایی که در زیر آمده است نسبت واکنشI3- با اسید اسکوربیک و سدیم هیدروکسید 1:1 و نسبت واکنش آن با تیوسولفات سدیم 1:2 می باشد]4[. C6H8O6 + I3- C6H6O6 + 3I- + 2H+ 2S2O3-2 + I3- S4O6-2 + 3I- NaOH + Io3-+ OH NI +2O2 + H2O 3- نتایج و بحث طبق رابطه (3) مقدار ید موجود در نمونه ید 131 54/. میلی گرم (0000041/0 مول) بدست آمد و با توجه به آن مقدار اسید اسکوربیک مورد نیاز موجود برای واکنش با تمامی IO3- موجود در نمونه ید11/2 میلی گرم و برای تیوسولفات سدیم 9/1 میلی گرم و برای سدیم هیدروکسید 54/0 میلی گرم محاسبه گردید. طبق این نتایج نمونه هایی جهت کنترل کیفی تهیه گردید که نتایج آنالیز رادیوشیمی مربوط به آن ها در شکل (1) آورده شده است. باتوجه به شکل شماره (1)، اسید اسکوربیک و سدیم هیدروکسید نسبت به تیوسولفات سدیم اثربخشی بیشتری دارد و با افزایش مقدار آن احتمال واکنش اسید اسکوربیک و سدیم هیدروکسید با ناخالصی های موجود در نمونه ید 131 افزایش یافته و در نتیجه میزان خلوص رادیو شیمی نمونه ید 131 نیز افزایش می یابد. طبق نتایج شکل شماره (1) مقدار بهینه اسید اسکوربیک جهت اضافه کردن به نمونه ید 131، 9 میلی گرم و مقدار بهینه سدیم هیدروکسید 8 میلی گرم است. نتیجه تست رادیوشیمی برای اضافه شدن این مقدار اسید اسکوربیک به نمونه ید 131، 08/99 و سدیم هیدروکسید 4/99 درصد بوده است. نتایج مربوط به آنالیز رادیوشیمی سدیم هیدروکسید در شکل (2) آورده شده است. طبق نتایج بدست آمده با افزودن سدیم هیدروکسید میزان خلوص رادیوشیمیایی نمونه ید 131 افزایش یافت و مورد تایید واحد کنترل کیفی و مسئول فنی قرار گرفت. با وجود اینکه افزودن اسید اسکوربیک میزان خلوص رادیوشیمیایی نمونه ید 131 را افزایش می دهد اما رنگ آن را از حالت شفاف (زرد کمرنگ) خارج می کند. طبق استاندارد فارماکوپه رنگ محلول نمونه باید شفاف باشد. همچنین به دلیل وجود کربن در اسید اسکوربیک هنگام حرارت دادن نمونه حاوی آن در حین فرآیند تولید I131-mIBG رنگ محلول نمونه سیاه می شود. بنابراین با وجود موثر بودن اسید اسکوربیک اما نمی توان از آن جهت کارهای نشاندارسازی و تحقیقاتی استفاده کرد و بهترین گزینه برای حل مشکل پایین بودن خلوص رادیوشیمیایی نمونه ید 131 افزودن سدیم هیدروکسید است. مقدار بهینه سدیم هیدروکسید اضافه شده 8 میلی گرم و درصد خلوص رادیو شیمیایی آن 4/99 درصد بدست آمد. مراجع [1] Dhaar GM, Robbani I. Foundations of Community Medicine. Nutritional problems of mothers and children. India: Reed Elsevier. (2008). 272–280. [2] Hertz B. Dr. Saul Hertz. discovers the medical uses of radioiodine (RAI). J Radiol Oncol.(2018).3–54 [3] The United States Pharmacopeia-USP 38 NF 35-Volume 2. P. 3899. [4] Danzer,k..Analytical chemistry, fundamental of analytical chemistry Are usually presented as a sum of chemical. (2007). [5] Knoll, Glenn F. Radiation Detection and measurement.USA. John Wiley. (2010).

کليدواژه ها

ید 131، آنالیز رادیوشیمیایی، اسید اسکوربیک، سدیم هیدروکسید، تیوسولفات سدیم

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
عبدالناصر توکلی , 1400 , افزایش خلوص رادیوشیمی ید 131 با افزودن مواد شیمیایی جانبی , ششمین کنفرانس(مجازی) سنجش و ایمنی پرتوهای یونساز و غیر یونساز