چکیده

چکیده: ترویج کشاورزی در اندیشه و عمل، علمی میان رشته ای و یا حتی فرا رشته ای به شمار می رود که گستره وسیعی از زمینه های موضوعی از امنیت غذایی و پایدارسازی معیشت گرفته تا توسعه زنجیره های ارزش، سرمایه اجتماعی، سلامت، حفاظت از محیط زیست، سازگاری با تغییر اقلیم و غیره را در بر می گیرد. دور از ذهن نخواهد بود که از منظر ساختار سازمانی، برآوردن مطلوبِ خدماتی چنین متنوع به تنهایی از عهده هیچ یک از کارگزاران نهادی فعال در عرصه توسعه کشاورزی ساخته نیست. در مقابل تنها به واسطه اقدامات جمع گرایانه و هم افزایانه کلیه کنشگران ذیربط در یک چارچوب نهادی شبکه ای مبتنی بر آمایش تخصصی و تقویت تعاملات سیستمی در دو بعد درون و برون شبکه ای قابل حصول خواهد بود. در همین رابطه نوشتار حاضر با بکارگیری پارادایم تحقیق آمیخته به تبیین سطح تعاملات حرفه ای میان کنشگران ترویجی مختلف در حوزه هم اندیشی و مشورت می پردازد. در فاز کیفی، جامعه تحقیق را 28 مطلع کلیدی از بخش های دانشگاهی و اجرایی و در فاز کمی، نمایندگان کنشگران شناسایی شده در مرحله قبل تشکیل می دهند که در قالب نمونه های بارز، در استان های البرز و تهران به صورت هدفمند مورد مطالعه قرار گرفتند. تحلیل داده های کیفی به کمک تئوری داده بنیان و در چارچوب مفروضات کلان روش شناسی سامانه های نرم (SSM) با هدف شناسایی کنشگران ترویجی به شیوه کلاسیک انجام گرفت. برای تبیین سطح روابط حرفه ای میان کنشگران نیز از تکنیک تحلیل شبکه های اجتماعی (SNA) استفاده شد. بر اساس یافته های مرحله کیفی، کنشگران مختلف تدارک بیننده انواع خدمات مرتبط با حوزه کارکردی نظام ترویج کشاورزی در 21 طبقه دسته بندی شدند. نتایج تحلیل شبکه نیز حکایت از آن داشت که چگالی کل شبکه روابط حرفه ای میان کنشگران در حوزه هم اندیشی و مشورت کمتر از حد متوسط می-باشد. اگر چه شاخص های مرکزیت بر مطلوبیتی نسبی وضعیت شبکه روابط از این حیث دلالت داشت، یافته های کیفی حاکی از آن بود که تعامل اغلب کنشگران بیشتر جنبه نمادین یا تکلیفی داشته و از چارچوب نظام مندی برخوردار نیست. بالاترین مرکزیت درجه ای نیز به کارگزاری ترویج دولتی اختصاص یافت که از واسطه گری قدرتمند این کارگزاری و البته آسیب پذیری شبکه از این منظر حکایت دارد. بر اساس یافته ها پیشنهاد می گردد که از طریق نگاشت نهادی، ابتدا نقش ها و مأموریت ها در نظام خدماتی ترویج کشاورزی بازتعریف گردد. همچنین پیشنهاد می گردد که دایره ای فرابخشی متشکل از نمایندگان کنشگران مختلف به منظور تسهیل جریان هم اندیشی و مشورت در جهت کمک به ارتقای اثربخشی خدمات ترویج کشاورزی و جلوگیری از بروز موازی کاری، اتلاف سرمایه و تعارضات احتمالی پایه ریزی گردد.

کليدواژه ها

ترویج کشاورزی، تعاملات حرفه ای شبکه ای، مشورت و هم اندیشی، نظام کثرت گرا

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
, 1395 , تبیین سطح تعاملات حرفه ای کنشگران تدارک بیننده خدمات مرتبط با نظام ترویج کشاورزی , ششمین کنگره ترویج و آموزش در مدیریت کشاورزی و منابع طبیعی